
Mehmed Uzun: Dengê edebiyata Kurdî yê li sirgûnê
15.10.2025
Salih Agir Qoserî: Edebiyata Kurdî ya li Ewropayê li ser sirgûniyê hatiye afirandin, ne li ser diyasporayê
19.10.2025Nivîskar û lîstikvan Ayhan Erkmen di lîstika xwe ya yek-kesî ya bi navê Sirgûn “Rîşa Pûç” de jiyana sê nivîskarên mezin ên edebiyata Kurd, Celadet Alî Bedirxan, Erebê Şemo û Mehmed Uzun, ku bi sûrgûnê dagirtî ye, anî ser dikê. Derhêneriya lîstikê Sabri Ejder Öziç kiriye, û ev nîşandan di salvegera 18’an a mirina Mehmed Uzun de, li Navenda Çand û Kongreyê ya Sezai Karakoç (ÇandAmed) bi temaşevanan re hate nasîn.
Ev şev ne tenê nîşandanek tîyatroyê bû; bû rûbirûbûnek dîrokî ya di bîra gelê Kurd de, bîranînek edebî û rêwîtiyek hestyarî.
Sirgûn “Rîşa Pûç” ne tenê lîstikek e; ew çîrokek berxwedanê ye ku ji bîra gel tê xwarin û bi sûrgûnê hatiye honandin. Performansa yek-kesî ya Erkmen ji bo çand, huner û edebiyata Kurd tevkariyeke bi hêz pêşkêş dike, û ruhê her sê nivîskaran heta îro tîne. Lîstik hem dilê temaşevanan hem jî bîra wan xist.
Zozan Uzun: Ruhê Celadet hat ba Mehmed…
Piştî lîstikê, jina Mehmed Uzun, Zozan Uzun, derket ser dikê û bi gotinên xwe salona hestyar kir:
“Dîroka me pir bi êş e. Mehmed dema dinivîsand digiriya. Mirov nikaribû jê bipirse ‘tu çima digirî?’ Ew wan wekî qehremanan çêdikir. Êşek wisa hebû ku ew êş bû sedema nexweşiya wî. Ez gelek caran qedera Celadet Alî Bedirxan û Mehmed wekî hev dibînim. Celadet çû, ruhê wî hat ba Mehmed Uzun.”
Zozan Uzun, dema behsa hewesên nivîsandina Mehmed dikir, girêdanên wî yên manewî jî bi van gotinan anî ziman:
“Di xewê de hişyar bû, tiştek nivîsand. Min got, ‘Tu çi dikî?’ Wî got, ‘Bêdeng be, Celadet Alî Bedirxan ji min re tiştekî dibêje.’”
Zeynep Yaş: Êdî ne salê carekê, her dem tê bîranîn
Seroka Daîreya Karûbarên Çandî û Civakî ya Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê Zeynep Yaş, di axaftina xwe ya di çalakiyê de bal kişand ser berdewamiya edebiyata Kurd:
“Êdî em dibînin ku ne tenê salê carekê ye; her dem tiştek tê kirin. Edebiyat pêş dikeve. Akademîsyen, ciwan êdî bi Kurdî perwerde dibin. Têkoşîna wan ji bo jiyandina edebiyatê bi şêweyekî estetîk e. Em spasiyên xwe ji Ayhan Erkmen re dikin, wî lîstikek bi bandor û hestyarî pêşkêşî me kir.”
Yaş, axaftina xwe bi van gotinan bi dawî kir: “Îro di şexsê Mehmed Uzun de rojeke taybet bû. Bila ruhê wî şad be.”
Narin Nadirova: Em li ku bin, çîrokên Kurdan her yek in
Narin Nadirova, ji Kurdên Yekîtiya Sovyetê ku ber bi Qazaxistanê hatibûn sûrgûnkirin, di çalakiya bîranînê de derket ser dikê û wiha got:
“Ez pir kêfxweş im ku di nav gelê xwe de me. Roja bîranîna Mehmed Uzun ji bo me rojeke taybet e. Me bi sirgûnê birin Qazaxistanê. Em li ku bin, çîrokên Kurdan her yek in; me gelek zehmetî kişand, lê dîsa jî em rast disekinin.”
Nadirova, tîyatroya Ayhan Erkmen wekî “dîrokek ku nayê jibîrkirin” bi nav kir û spasiyên xwe pêşkêş kir.






