
Kevneşopiya zindî ya li Elkî: Honandina Berrik
23.04.2025
Jina Deryaya Reş li Amedê fêrî kurdî bû
23.04.2025Govend di çanda kurdî de yek ji girîngtirîn formên dansa kolektîf e.
Lêbelê, hûrguliyek balkêş heye: Li hin deveran, govend ji çepê tê kirin, ne ji rastê.
Ji ber vê yekê ev guhertin di rê de çi nîşan dide?
Li cihên wekî Colemêrg, navçeya Başkale ya Wanê û Beytûşşebaba Şirnexê, dîlana govende ji çepê dest pê dike û ev rê xwedî vegotinên cuda yên dîrokî ye.
Li kîjan herêman govend ji çepê tê kirin?
Colemêrg (ji bilî Şemzînanê hemû navçe) Wan – Başkale Şirnex – Beytuşşebab Sedema ku li van herêman berevajiyê govend tê kişandin bi çîrokên cuda yên dîrokî û çandî yên di nav gel de tê vegotin.
Çîrokên ku li ser govend ji çepê hatiye kişandin
1. Li hember Botanê têkçûn û sond
Li gorî gotinekê, Mîrê Hekariyê di şerê bi Mîrektiya Botanê re têk çûye.
Gelê Colemêrgê piştî vê têkçûnê sond xwar ku ew eyb û kîna ku ji bîr kirine ji bîr nekin û weke berê careke din govenda govendê nekişînin.
Ev sond kevneşopiya kişandina govend ji çepê, ne ji rastê dest pê dike.
2. Fermana Mîrê Botan
Li gorî çîrokeke din, gelê Colemêrgê bac nedaye Mîrê Botanê û di şer de têk çûne.
Li ser vê yekê, Mîrê Botan bi biryarnameyekê ji gelê Colemêrgê re dibêje ku divê govend jî “serûbinî” bikin.
Bi demê re ev rewş ji pêwîstiyekê vediguhere kevneşopiyeke çandî.
3. Têkçûna Eşîrên Ertûşî
Hin çavkanî jî têkçûna eşîra Ertûşî ya li hember Botanê wekî sedem nîşan didin.
Piştî binketinê arasteyî govende wek şîn û poşmaniyê tê guhertin û ev kevneşopî heta roja îro berdewam dike.
4. Nekişandina halo “wek wan”
Çîrokeke din bi dagirkirina Hekariyê ji aliyê Mîrên Hesenkêf û Botanê ve dest pê dike.
Gel hêrsa xwe ya li hemberî dijmin wiha tîne ziman: “Em êdî govendê ber bi aliyê ku ew dikişînin ve nakşînin!”
Ji ber vê yekê, rêgeziya govend dibe berxwedanek sembolîk.
Dengek ji Başkale: Çîroka Îhsan Ozdemîr
Îhsan Ozdemîr ê ji navçeya Başkale ya Wanê ku Şoperêç gihiştiye wir, li ser vê mijarê şîroveyeke cuda dide.
Govend: Ji guhertina rêgezê wêdetir
Di çanda kurdî de aliyê govend ne tenê aliyê fîzîkî ye;
Di heman demê de dikare wekî sembola bîranîna kolektîf, berxwedan, poşman an serbilindî were xwendin.
Ev guhertina rêgez çîrokek bêdeng li ser dîrok û serpêhatiyên gelan pêşkêş dike.