Batman doğumlu sanatçı Erdal Kaya, Kürt tiyatrosu ve stand up sahnesinin öncülerinden biri. Yıllarca tiyatro sahnesinde yer alan Kaya, son yıllarda Kürtçe stand up gösterileriyle dikkat çekiyor. “Vik û Vala” ve “Zikopişto” adlı gösterileriyle hem Kürdistan’da hem de Avrupa’da sahneye çıkan sanatçı, mizahı kendi kültürünün hikâyeleriyle harmanlıyor.

Tiyatroyla başlayan yolculuk

Kaya, çocuk yaşta Batman’daki Yılmaz Güney Sineması’nda tiyatroya başladı. Üniversite yıllarında Türkçe tiyatro sahnesinde oyunculuk yaptıktan sonra Batman’a dönerek Yeni Sahne, Ritüel, Tov, Araf, ŞanoAr ve Diwan Akademi gibi oluşumlarda tiyatroya devam etti. Bu süreçte kendi dilinde, yani Kürtçe tiyatro yapma imkânı buldu.

Stand Up’a geçiş

Stand up fikrinin uzun süredir aklında olduğunu söyleyen Kaya, kardeşi ve aynı zamanda yakın dostu Renas ile birlikte skeçler üretmeye başladı. Ardından sahneye çıkarak ilk gösterisi “Vik û Vala”yı oynadı. İki yıla yakın sahnelenen bu gösterinin ardından, bugün “Zikopişto” ile seyirci karşısına çıkıyor.

“Toronto’dan Almanya’ya, Kürdistan’dan farklı şehirlere kadar birçok yerde sahneye çıktım. Seyircinin ilgisi çok güzeldi. Benim için önemli olan, Kürtçe stand up’ı normalleştirmekti.”

Kürtçe mizahın gücü

Kaya’ya göre Kürtçe mizah, Kürtlerin gündelik yaşamından besleniyor:
“Ben sadece kendi hayatımı değil, Kürtlerin hayatını anlatıyorum. Düğünümüzü, taziyemizi, soframızı… Ne kadar tanıdık olursa o kadar keyif veriyor. Seyirci kendini sahnede görüyor.”

Stand up’ın sadece şakadan ibaret olmadığını vurgulayan Kaya, Kürtçe sanatı ve dili her alanda normalleştirmek istediğini söylüyor:
“Biz zahmet çekiyoruz ama bizden sonra gelenler çekmesin. Dünyada Kürtçe stand up vardır ve bu normaldir.”

Zorluklara rağmen devam

Kaya, sahne bulmakta zaman zaman engellerle karşılaştığını ancak alternatif yollar bularak Kürtçe sahneye çıkmaya devam ettiğini dile getiriyor:
“Salon vermedikleri oldu. Belki Kürtçe olduğu için… Ama yılmadım. Alternatif bulduk, seyircimizle başka yerde buluştuk.”

Sosyal medya ve yeni nesil

Öğretmenliği bırakarak tamamen tiyatro ve stand up’a yönelen Erdal Kaya, sosyal medyayı da aktif olarak kullanıyor. Skeçlerini ve gösterilerinden kesitleri burada yayımlıyor. Sosyal medyanın, hem Kürt izleyicilere ulaşmak hem de sanatın görünürlüğünü artırmak için önemli bir alan olduğunu düşünüyor.

“Kürt seyirci kaliteli işi hak ediyor”

Kaya, sahneye çıktığında sadece Kürtçe konuşmanın yeterli olmadığını, aynı zamanda nitelikli bir içerik sunmanın şart olduğunu belirtiyor:
“Kürtler çok akıllı, mizahı çok iyi anlıyorlar. Kaliteli işler hak ediyorlar. O yüzden sahneye çıktığımda dolu dolu bir şey sunmam gerekiyor.”

Gelecek ve umut

Kürtçe stand up’ın gelişmesi için umutlu olduğunu söyleyen Kaya, sanatın dil ile birlikte büyüyeceğini düşünüyor:
“Kürtçe sanata yeter. Kürtçe tiyatro, Kürtçe stand up, hepsi bizim için doğal olmalı. Benim derdim bu dili ve sanatı her yerde normal bir şey haline getirmek.”