
Li Amedê skêçeke Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanê
23.04.2025Babetna, ku di sala 2016an de ji aliyê Deniz İnal, İlkan Pala, Ciwan Ayaz û Serdar Baba ve li Stenbolê hatiye damezrandin, navê xwe ji peyvekê digire ku di Zazakî de tê wateya “cureyek din”. Ev kom, ku melodiyên gelêrî yên nenas bi besteyên xwe re tevlihev dike, heta niha bi albûmên Yansıyan, Döngü û Revîn gihîştiye guhdarên xwe. Muzîka ku ew çêdikin gerdûneke dengî ya pirçandî û siyasî pêşkêş dike ku tê de zimanên wekî Kurdî, Tirkî û Ermenî bi hev ve girêdayî ne.
“Me xwest em têgihîştineke cuda ya muzîkê biafirînin”
Yek ji damezrînerên komê, Ciwan Ayaz, ji Şoperêç re li ser hiltane Babetna û rêça wê ya muzîkê wiha dibêje:
“Babetna hem bi nav û hem jî bi şêwaza xwe tiştekî din temsîl dike. Di Zazakî de tê wateya ‘cureyek cuda’. Ev hem xwedî tonek xweş û hem jî wateyek e. Me her wiha xwest ku di muzîka Kurdî de cureyek cuda hebe. Me bi giyanek wekhevtir û kolektîftir dest pê kir.”
Albûmek bajarî: Revîn
Albûma sêyemîn a Babetna, Revîn, berhemek e ku bi tevahî ji besteyên wê pêk tê û estetîkek bajarî hildigire. Ev albûm, ku tê wateya “revîn”, di serdema ku mirov ji ber bandora pandemiyê li malê diman de şikil girt. Lêbelê, kom vê pêvajoyê wekî ji nû ve fikirîn, ne vekişînek bi nav dike:
“Revîn ne revînek ji tiştekî bû; ew rewşek nihêrîna ji dûr ve bû, berdewamiya bi tiştê rast. Mîna nihêrîna cîhanê ji cihekî mîna rûniştina di bin darekê de li çiyayan.”
Sentezeke pirzimanî ji Mezopotamyayê heta Anatoliyê
Babetna di muzîka xwe de çandên Mezopotamya û Anatoliyê tîne cem hev. Endamên komê ji erdnîgariyên cuda tên: Amed, Tokat, Bulgaristan… Lê ew hemî di mîrateya hevpar a muzîka Kurdî de tên cem hev. Ciwan Ayaz li ser vê pirzimanî wiha şîrove dike:
“Me stran bi Tirkî, Kurdî, Ermenî digotin. Ev rewşa me ya xwezayî bû. Ev mozaîk diviyabû xwe di muzîka me de jî nîşan bide.”
Çîrokeke têkoşînê ku ji hundirê muzîkê tê
Çîroka komê jî çîrokeke têkoşînê ye. Ciwan Ayaz, ku di salên 1990î de li Amed mezin bûye, zexta ku wan di wê serdemê de li Navenda Çanda Mezopotamyayê (MKM) û biryardariya wan a ji bo çêkirina muzîkê wiha vedibêje:
“Polîsan otomobîleke Toros li pêşiya MKM hebû. Em ê ji pişt dîwêr bireviyan û bikevin hundir. Ez û xwişka min ê bi dizî biketana odeya xwe ya muzîkê û bixebitiyan. Wan deman barekî mezin ê hestyarî li ser me hişt.”
Berhemeke xwezayî, helwesteke siyasî
Babetna ji projeyekê an fikareke bazarê muzîkê çênake. Stran “bi awayekî xwezayî” derdikevin holê, wekî ku kom dibêje. Carinan ew di rojekê de stranek dinivîsin, carinan jî tenê bi hest tomar dikin. Lê her gav helwestek wan heye:
“Em li muzîkê wekî projeyekê nanêrin. Niha, gava em tiştek baş dibînin, em tavilê stranek derdixin. Em mîna berê nafikirin. Ger rast be, em dikin.”
Hîn jî kesên ku dibêjin, “Min te cara yekem bihîst.”
Babetna, ku ji 10 salan zêdetir e hilberînê dike, gazinan dike ku di nav algorîtmayên medyaya civakî de asê maye. Hîn jî gelek kes hene ku cara yekem komê dibihîzin. Ji ber vê sedemê, Ciwan Ayaz wiha bang li temaşevanan dike:
“Hêza me ya reklamê tune. Lê ya we heye. Ji yên li dora we re bêje, ‘Komek bi navê Babetna heye, muzîka wan pir xweş e.’ Bila piştgirî ji we were. Algorîtma carinan me nedîtî dikin, lê em ê berdewam bikin hilberînin.”