Herêma Xurs a navçeya Qosera Mêrdînê erdnîgariyek e ku bi xaniyên xwe yên kevirî yên dîrokî, eraziyê hişk û kevneşopiya hilberîna titûnê ya ku bi nifşan berdewam kiriye tê naskirin. Ev herêma ku bi dehan gund pêk tê, bi giranî ji malbatên ku debara xwe bi çandiniya titûnê dikin pêk tê.

Lêbelê, sînordarkirina çandinî û firotina titûnê di van salên dawî de hem ewlehiya aborî û hem jî motîvasyona hilberîna çandiniyê ya hilberînerên ku li gundên Xursê dijîn, bi kûrahî hejandiye.

Erdê piçûk, keda mezin

Taybetmendiya herî bingehîn a gundên herêma Xursê ew e ku zeviyên wan ên çandiniyê biçûk û kêm in. Ji ber vê yekê titûn wekî berhema ku herî zêde dahata gundiyan dike derdikeve pêş. Gundiyên ku dema ceh, genim an jî berhemên din diçînin zirarê dibînin encax ji titûnê pereyan qezenc dikin.

Bi qedexeyên tûtinê re windabûna hatin zêde bû

Rêgezên qanûnî û qedexeyên li ser çandinî, hilanîn û firotina titûnê, destên gundiyan girêdaye.

Metirsiya rûbirûbûna cezayên sûc di dema firotanê de gelek hilberîner neçar dike ku an hilberînê rawestînin an jî berê xwe bidin rêyên neqanûnî.

Hilberînerê titûnê Şeyhmus Kızıldag ku li herêma Xursê dijî, pêvajoyê ji Şoperêç re wiha vegot.

“Doza titûnê mir, emê bibînin ka em ê çi bikin! Bi salan e em bi vî karî debara xwe dikin. Niha zarokên me di titûnê de paşerojê nabînin û diçin bajêr.”