
El yapımı biber salçası: Gelenekten günümüze lezzetli bir emek
23.04.2025
Asırlık zeytin ağaçlarının diyarı: Derik
23.04.2025Mardin’in Kızıltepe ilçesine bağlı Xurs bölgesi, tarihi taş evleri, engebeli arazileri ve kuşaklar boyu süren tütün üretim geleneğiyle tanınan bir coğrafya. Aralarında onlarca köyün bulunduğu bu bölge, geçimini büyük ölçüde tütün tarımıyla sağlayan ailelerden oluşuyor.
Ancak son yıllarda tütün ekimi ve satışına getirilen kısıtlamalar, Xurs köylerinde yaşayan üreticilerin hem ekonomik güvencesini hem de tarımsal üretim motivasyonunu derinden sarsmış durumda.
Küçük arazi, büyük emek
Xurs bölgesindeki köylerin en temel özelliği, tarım arazilerinin küçük ve sınırlı olması. Bu nedenle köylüler için tütün, en çok gelir getiren ürün olarak öne çıkıyor. Mısır, buğday veya başka bir ürün ektiklerinde zarar eden köylüler, sadece tütünden para kazanabiliyor.
Tütün yasaklarıyla gelir kaybı arttı
Tütünün ekimi, işlenmesi ve satışı üzerine getirilen yasal düzenlemeler ve kısıtlamalar, köylünün elini kolunu bağlamış durumda.
Satış yaparken cezai yaptırımlarla karşılaşma riski, birçok üreticiyi ya üretimi bırakmaya ya da kaçak yollara yönelmeye zorluyor.
Xurs bölgesinde yaşayan tütün üreticisi Şeyhmus Kızıldağ, yaşanan süreci Şoperêç’e şöyle anlatıyor:
“Tütün davası ölmüş, bakalım ne yapacağız! Biz yıllardır bu işle geçiniyoruz. Şimdi çocuklarımız tütünde gelecek görmüyor, şehre gidiyor.”